Ngày 18-11, Cơ quan CSĐT Bộ Công an thông tin vừa ban hành kết luận điều tra, đề nghị truy tố 86 bị can trong vụ án liên quan đến Tập đoàn Vạn Thịnh Phát, Ngân hàng TMCP Sài Gòn (SCB) và các đơn vị liên quan.
SCB cho vay chủ yếu phục vụ Trương Mỹ Lan
Trong 85 bị can, bà Trương Mỹ Lan (Chủ tịch Tập đoàn Vạn Thịnh Phát) bị đề nghị truy tố 3 tội danh: “Đưa hối lộ”, “Vi phạm quy định về hoạt động của ngân hàng” và “Tham ô tài sản”. Bị can Đỗ Thị Nhàn, cựu Cục trưởng Cục Thanh tra, giám sát ngân hàng II – Ngân hàng Nhà nước (NHNN), bị đề nghị truy tố về tội “Nhận hối lộ”. Bị can Nguyễn Cao Trí, Chủ tịch Công ty Văn Lang và Công ty Capella, bị đề nghị truy tố tội “Lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản”.
Theo kết luận điều tra, với chủ trương lợi dụng hoạt động của ngân hàng trong việc huy động nguồn vốn, đáp ứng nhu cầu kinh doanh của “hệ sinh thái Vạn Thịnh Phát”, bị can Trương Mỹ Lan đã thâu tóm 3 ngân hàng tư nhân bằng việc mua, sở hữu phần lớn số lượng cổ phần rồi thao túng.
Từ tháng 12-2011, bằng hình thức nhờ người đứng tên sở hữu cổ phần, bà Lan nắm giữ hơn 81% cổ phần của Ngân hàng TMCP Sài Gòn (cũ), hơn 98% cổ phần của Ngân hàng TMCP Việt Nam Tín Nghĩa và hơn 80% cổ phần của Ngân hàng TMCP Đệ Nhất. Sau khi 3 ngân hàng trên hợp nhất thành SCB, bị can Trương Mỹ Lan tiếp tục nhờ người đứng tên hơn 85% cổ phần của ngân hàng này. Chủ tịch Vạn Thịnh Phát tiếp tục mua và nhờ người đứng tên để tăng tỉ lệ sở hữu cổ phần tại SCB lên hơn 91% vào ngày 1-1-2018.
Với việc sở hữu, nắm quyền chi phối số cổ phần của SCB, bị can Lan đã đưa người của mình hoặc sử dụng các cá nhân tin tưởng, thân tín đều là những người có trình độ, hoạt động lâu năm trong lĩnh vực tài chính ngân hàng vào các vị trí chủ chốt của nhà băng này. Những người này đều nghe theo chỉ đạo của bị can Trương Mỹ Lan và được trả mức lương cao, từ 200-500 triệu đồng/tháng.
Bằng cách thâu tóm, nắm giữ cổ phần chi phối, điều hành hoạt động ngân hàng thông qua nhóm lãnh đạo chủ chốt tại SCB, bị can Trương Mỹ Lan sử dụng ngân hàng này như “một công cụ tài chính để huy động tiền gửi của người dân và các tổ chức…”. Tuy nhiên, trong hoạt động cho vay, SCB lại chủ yếu phục vụ mục đích cá nhân của Trương Mỹ Lan.
SCB đã bị bà Trương Mỹ Lan (ảnh nhỏ) thao túng suốt một thời gian dàiẢnh: THÁI PHƯƠNG – B.C.A
Tham ô hơn 304.000 tỉ đồng
Kết quả điều tra xác định từ ngày 1-1-2012 đến 7-10-2022, SCB đã cho vay, giải ngân cho 1.366 khách hàng, trong đó liên quan trách nhiệm của Trương Mỹ Lan và đồng phạm là 2.500 khoản vay với tổng số tiền hơn 1.066 tỉ đồng.
Đến ngày 17-10-2022, các khoản vay tại SCB còn dư nợ hơn 677.286 tỉ đồng đều thuộc nhóm không có khả năng thu hồi. Trong đó, dư nợ gốc các khoản vay của bị can Trương Mỹ Lan chiếm 93% tổng dư nợ gốc của hơn 23.000 khoản vay còn dư nợ tại SCB.
Các hồ sơ cho vay nhằm hợp thức hóa việc rút tiền của Ngân hàng SCB được xác định do các pháp nhân cá nhân vay vốn được lập ra bởi nhóm Vạn Thịnh Phát. Họ không phải là người có nhu cầu vay vốn thật hoặc phương án vay vốn khống vì tiền giải ngân không thực hiện đúng như phương án mà chỉ để phục vụ cho các mục đích của Trương Mỹ Lan. Tài sản bảo đảm đưa vào chỉ là phương thức thủ đoạn, vi phạm về trình tự thủ tục đăng ký tài sản bảo đảm, về giá trị và tính pháp lý…
Về tội “Tham ô tài sản”, cơ quan điều tra xác định từ ngày 1-1-2012 đến 7-10-2022, Trương Mỹ Lan cùng các đồng phạm đã lập một số lượng lớn các hồ sơ vay vốn khống để rút ra số tiền đặc biệt lớn sử dụng vào các mục đích của chủ tịch Tập đoàn Vạn Thịnh Phát. Từ ngày 9-2-2018 đến 7-10-2022, Trương Mỹ Lan đã chỉ đạo lập khống 916 hồ sơ vay vốn rồi rút tiền, chiếm đoạt của SCB 415.666 tỉ đồng, đến nay không trả được.
Do có khoản vay được bảo đảm hơn 111.570 tỉ đồng nên cơ quan điều tra xác định Trương Mỹ Lan và đồng phạm đã chiếm đoạt của SCB hơn 304.096 tỉ đồng. Ngoài ra, hành vi “Tham ô tài sản” của Trương Mỹ Lan còn gây thiệt hại hơn 129.372 tỉ đồng là số tiền lãi phát sinh từ số tiền gốc chiếm đoạt nêu trên.
Để che giấu thực trạng tài chính yếu kém, các sai phạm có thể bị phát hiện qua thanh tra và để SCB không bị đưa vào diện kiểm soát đặc biệt và được tiếp tục tái cơ cấu, Trương Mỹ Lan đã gặp, trao đổi với Đỗ Thị Nhàn, là trưởng đoàn thanh tra hoạt động ngân hàng này; đồng thời chỉ đạo cấp dưới tiếp xúc đặt vấn đề đưa tiền, quà bồi dưỡng cho các thành viên đoàn thanh tra.
Theo đó, bị can Võ Tấn Hoàng Văn, nguyên tổng giám đốc SCB, đã đưa hối lộ 5,2 triệu USD cho Đỗ Thị Nhàn. Sau khi nhận tiền, Đỗ Thị Nhàn đã cố tình che giấu, bưng bít, báo cáo không trung thực, đầy đủ các sai phạm của SCB theo hướng giảm nhẹ, có lợi cho ngân hàng này và tiếp tục kiến nghị đề xuất tạo điều kiện cho SCB được tái cơ cấu.