“Nồi cơm” của giáo viên tiếng Anh bị đe doạ?

Tại nhà riêng ở Thượng Hải, cậu học sinh lớp ba Vincent đang tham gia lớp học tiếng Anh hàng tuần qua cuộc gọi FaceTime với phụ nữ người Mỹ tên Annie.

“Chào Annie, bạn có biết truyện Harry Potter không?” đứa trẻ hỏi. Annie, cô gái với mái tóc đỏ gợn sóng, chớp mắt và gật đầu khi nghe Vincent nói.

“Đây là bộ tiểu thuyết giả tưởng nổi tiếng của JK Rowling kể về cuộc phiêu lưu của một phù thủy trẻ, Harry Potter, cũng như quá trình học tập và lớn lên của anh ấy tại Trường Phù thủy và Pháp sư Hogwarts,” cô nói. “Bạn đã đọc chúng hay xem phim chưa?”

Người phụ nữ này không phải là một gia sư tiếng Anh thực sự mà chỉ là “trợ lý ảo” được tạo ra bằng trí tuệ nhân tạo từ Call Annie – ứng dụng cho phép người dùng nói chuyện với bot hỗ trợ ChatGPT thông qua FaceTime. Ngay từ khi ứng dụng ra mắt vào đầu năm, mẹ của Vincent, Yuki Zhang, bắt đầu sử dụng ứng dụng này để giúp con trai luyện tiếng Anh mỗi ngày.

“Gia sư tiếng Anh nước ngoài có giá ít nhất 350 NDT (48 USD) mỗi buổi và thời gian không linh hoạt chút nào. Nhưng Call Annie thì miễn phí và luôn có sẵn”, cô Zhang nói.

Không chỉ cô Zhang, những cuộc gọi cho Annie bất ngờ trở thành một hiện tượng ở Trung Quốc thời gian gần đây, khi các bậc phụ huynh nước này trao đổi với nhau mẹo biến chatbot thành gia sư tiếng Anh tạm thời cho con họ.

Trong bối cảnh Trung Quốc cấm dạy thêm, các gia đình chuyển sang sử dụng các sản phẩm AI có tính sáng tạo như ChatGPT của Open AI để bổ túc tiếng Anh cho con họ. Trên mạng xã hội Trung Quốc, các bài đăng chia sẻ mẹo về cách đào tạo chatbot AI hoạt động như gia sư ngôn ngữ được lan truyền rộng rãi.

Call Annie, một ứng dụng do nhà phát triển Animato Inc. ở Thung lũng Silicon tạo ra, được người dùng Trung Quốc đặc biệt yêu thích. Phần mềm cho phép họ nói chuyện với ChatGPT hiệu quả thông qua cuộc gọi FaceTime, với hình một cô gái tóc đỏ có thể nghe và trả lời các câu hỏi trong thời gian ngắn. Ngoài ra,  nó còn được sử dụng miễn phí, nhưng cũng có một phiên bản nâng cấp có các tính năng bổ sung về ngôn ngữ.

Người dùng Trung Quốc cho biết Call Annie mang lại trải nghiệm học tiếng Anh tốt nhất, vì các bot AI của Trung Quốc như hệ thống Ernie của Baidu chủ yếu được đào tạo bằng tài liệu tiếng Trung thay vì tiếng Anh.

Không rõ chính xác có bao nhiêu người dùng ở đất nước tỷ dân gọi Call Annie, nhưng hashtag #CallAnnie đã nhận được hơn 1,3 triệu lượt xem trên Xiaohongshu, ứng dụng tương đương với Instagram. Các video cung cấp mẹo về cách sử dụng Call Annie cho IELTS – bài kiểm tra Anh ngữ quốc tế – đã nhận được hàng nghìn lượt thích trên nền tảng này.

Hou Mengtian, một freelancer 30 tuổi ở Bắc Kinh, cho biết cô rất ngạc nhiên trước khả năng nói của Call Annie. Cô bắt đầu sử dụng ứng dụng này để luyện thi IELTS vài tháng trước.

Sau khi Hou giải thích các yêu cầu của mình, Annie đã có thể đóng vai một giám khảo IELTS – không chỉ đưa ra các bài kiểm tra nói tiếng Anh cho Hou mà còn đánh giá khả năng của Hou và đưa ra phản hồi dựa trên chương trình giảng dạy IELTS.

Hou ghi lại và đăng lên Xiaohongshu về một bài kiểm tra thử, ở đó vị “gia sư ảo” đã yêu cầu Hou giới thiệu quê hương của mình. Sau khi cô ấy làm xong, Annie nói: “Bạn đã đưa ra câu trả lời rõ ràng và ngắn gọn. Bạn nói trôi chảy và thể hiện được khả năng truyền đạt những thông tin cơ bản về quê quán, nơi ở hiện tại. Dựa trên thành tích của bạn, tôi sẽ cho bạn 5/9 điểm cho phần bài kiểm tra này.”

604.jpg
Ảnh chụp màn hình bài viết của Xiaohongshu về việc luyện tập tiếng Anh bằng Call Annie.

Hou cho biết, những bài tập này đã tạo ra sự khác biệt thực sự cho việc học tập của cô, cho phép Hou xác định những yếu điểm mà cô cần cải thiện. Kể từ đó, cô đã trở thành người truyền bá cho Call Annie, với những hướng dẫn thu hút hơn 8.000 lượt thích trên Xiaohongshu.

AI có thể làm trầm trọng thêm sự bất bình đẳng về giáo dục

Các hệ thống AI sáng tạo như Call Annie vẫn còn những hạn chế. Dù được đánh giá cao từ khi ChatGPT ra mắt vào năm ngoái, các chuyên gia cho rằng giáo viên ngôn ngữ không cần quá lo lắng về việc sẽ sớm bị thay thế bởi AI.

Theo Timothy Hew, giáo sư về khoa học thông tin, phát triển và giao tiếp con người tại Đại học Hồng Kông, Trung Quốc: “Gia sư là con người có thể hiểu được những khó khăn của học sinh, do đó sẽ mang lại sự khích lệ về mặt cảm xúc, nhưng các chatbot AI có thể không làm được điều đó. Ngoài ra, con người có thể giải thích bối cảnh văn hóa và sắc thái ngôn ngữ tốt hơn các chatbot AI, điều này rất cần thiết để học tốt một ngôn ngữ.”

Nhưng các công cụ AI đang tỏ ra đặc biệt hữu ích đối với những người không có điều kiện tiếp cận, hoặc không đủ khả năng thuê một gia sư ngoài đời. Qu Xiaotong, một sinh viên luật tại Đại học Washington, đã trau dồi tiếng Anh của mình bằng cách kết hợp ChatGPT và Call Annie.

Hệ thống 4 bước của Qu, bao gồm việc xem một bài nói chuyện trên TED và ghi lại các cụm từ chính để học; yêu cầu ChatGPT tạo danh sách giải thích, cách sử dụng mẫu, hướng dẫn phát âm và bản dịch tiếng Trung cho từng cụm từ chính đó; tạo danh sách các câu hỏi để thảo luận dựa trên các cụm từ này; và sau đó thảo luận các câu hỏi với Gọi Annie.

 “Ngay cả khi bạn thiếu môi trường giao tiếp tiếng Anh, bạn vẫn có thể luyện nói tiếng Anh bằng cách sử dụng chatbot AI. Nó thậm chí còn hiệu quả hơn vì bạn có thể thảo luận về một chủ đề cụ thể và nhận phản hồi về ngữ pháp và cách diễn đạt”, Qu nói.

Trong khi đó, cô Zhang đặc biệt thích việc Annie có thể học hỏi từ những cuộc trò chuyện trước đó và thích ứng với sở thích của người dùng. Cô thường khuyến khích con trai mình luyện nói tiếng Anh với Annie bằng cách thảo luận về những cuốn sách tiếng Anh mà cậu bé đã đọc gần đây. Không làm Zhang thất vọng, Annie thường chủ động đặt câu hỏi để thu hút sự chú ý của con trai mình, chẳng hạn như “Nhân vật yêu thích của con là ai?” và “Tại sao con thích nhân vật đó nhất?”

Tuy nhiên, việc sử dụng Call Annie nhiều có thể gây ra những lo ngại đáng kể, giao sư Hew nhân định. Ứng dụng này chắc chắn là một công cụ học tiếng Anh hiệu quả, nhưng trên thực tế, không phải ai cũng truy cập được. Điều này có thể làm trầm trọng thêm sự bất bình đẳng khi trao cho trẻ em từ các gia đình giàu có, có quan hệ tốt một lợi thế quan trọng.

Nhưng Krissy Jiang, giáo viên tiếng Anh tại một trường tiểu học công lập ở Thiên Tân, nhấn mạnh rằng bất kỳ phụ huynh nào cũng có thể giúp con mình thành thạo tiếng Anh nếu họ có đủ quyết tâm. Là mẹ của một cô con gái 18 tháng tuổi, Jiang nói chuyện với con bằng tiếng Anh bất cứ khi nào có thể, bằng cách dùng Call Annie. Trước chuyến đi chơi công viên, Jiang hỏi vị gia sư ảo: “Tôi có thể nói những câu gì nếu đưa con gái mình đi chơi xích đu?” Sau khi bot gợi ý một loạt cụm từ, Jiang cố gắng sử dụng những cách diễn đạt này bất cứ khi nào có thể.

Nguồn: Sixthtone